Üniversitede Bölüm Seçimi - Meslek Seçimi
Meslek bireyin yetişkin olduğunda yaşam tarzını belirleyen önemli bir faktördür. Meslekler kişinin hayatının çoğunu kapladığı için mutlu olmasında önemlidir. Yaptığı işten zevk almayan ve yapmak zorunda olan birinin hayattan zevk alması zordur. Zorla bir işte çalışan kişinin de işinden verim ve başarılı olamamasına neden olur.
Kendine uygun meslek seçen birey, özgüveni yerinde, özel hayatında ve iş hayatında mutlu, çalışmak için motivasyonu yüksek, olumlu bakış açısına sahip, dikkatini işine veren, verim ve başarı alan, işinde kariyer basamaklarını çıkabilen özelliklere sahiptir.
Meslek, bireyin belli bir alanda eğitim aldığı, hayatını devam ettirmek için aldığı sorumlulukları yerine getirdiği bir faaliyetler toplamıdır. Her mesleğin bireye getirdiği imkanlar farklılık göstermektedir. Bu sebeple meslekler bireyin hayat tarzını belirleyen etmendir.
Meslek seçimiyle bireyin kendi ilgi ve yeteneğine uygun mesleğe karar vermesi amaçlanır. Kişinin kendine uygun mesleği bulabilmesi için:
- Bireyin yapabildiği işleri gözlemleyerek bulması, gerçekçi olarak kendini değerlendirmesi
- Meslekten neler beklenti düzeyini belirlemesi
- Seçenekleri araştırıp değerlendirmesi
- İstediği meslekleri en fazla istediğinden en aza istediğine doğru sıralaması
Bireyin meslek seçimi yönünden sahip olduğu kişilik özelliklerini tanıması gerçekçi değerlendirmede bulunması gerekir.
Özetle birey,
- Yetenek
- İlgi
- Değerlerini bilmesi gerekir.
Yetenek: bireyin meslek türlerinin istediği yetenekleri araştırması o yeteneklerin kendisinde olup olmadığını değerlendirmesi seçimde çok önemlidir. Doğuştan kişinin kolayca yapabildiği, başarılı olma olasılığı yüksek alanda çalışması bireyin işinde başarılı olmasını sağlayacaktır. bireyin hangi alanda daha kolay öğrenebildiği, başarılı olduğuyla ilgilidir. Kişi meslek seçerken en çok sahip olduğu yeteneği gösteren mesleğe yönelmelidir. Örneğin: Bir öğrenci, okulda kolayca, zahmet çekmeden öğrendiği konulara bakarak yeteneğini değerlendirebilir. Genel akademik yetenek; Sözel, sayısal ve şekil-uzay ilişkileri yeteneği olarak 3 türdedir: Sözel Yetenek: sosyal, insan ve dil bilim konularında gereklidir. Sayısal Yetenek: temel bilimde, sayılarla ilişkiyi görebilmeyi gerektiren bölümdür. Şekil-Uzay İlişkileri Yeteneği: geometrik şekilleri algılama, şekiller arasındaki benzerlik, büyüklük yönünden ayrıntılı olarak karşılaştırabilmeyi gerektirir. Mimarlık, inşaat mühendisliği, diş hekimliği gibi meslekler için gerekli olan bir yetenektir. İlgi: Bireyi bir konuda zorlamadan, yaptığında ödül vermeden kendiliğinden şartlarını zorlayarak bir konuda çalışmalar yapmasına denir. Kişinin bu çalışmadan doyum sağlamış olması önemlidir. Bazı kişiler çevrenin etkisinden veya bazı kazançlar edineceğinden dolayı bir konuya ilgi gösterirler. Bu tür ilgiler geçici ilgilerdir. Birey çeşitli alanlarda faaliyt gösterebilme imkanı varken bir alana sürekli olarak yöneliyorsa o alana ilgisi olduğu anlamına gelir. Değer: insanlar başarılı olabileceği alanda çalışarak buradan doyum alırlar. Herkesin ihtiyacı olan doyum farklı olabilir. Burada mesleğe yüklediğimiz anlam seçim yaparken ayırıcı bir faktördür. Örneğin; ”Neden o mesleği seçiyorsun?” sorusuna alınan cevaplar çeşitlidir. Bazıları çok para kazanmak, ilgisini çektiği, başarabildiği alanda mutlu olmak için gibi cevap verebilir. Meslek seçiminde meslekleri araştırırken: Mesleğin anlamı Kaç sene eğitim verdiği Okutulan dersler Bu mesleği yapabilmek için kişinin sahip olması gereken özellikleri Unvan Çalışma şartları Maddi kazanç konularına bakmak gerekir. Mesleklerin özelliklerini bu şekilde araştırdıktan sonra; kendi özellikleriyle en çok örtüşen mesleği belirleyebilirler. Damla UYSAL Psikolojik Danışman
